اسلام آباد – 10 – آڪٽوبر (اي پي پي) اطلاعات، نشريات، قومي و??ثي ۽ ثقافت واري وفاقي و??ي?? عطاءُ الله تارڙ چيو آهي ته وچ اوڀر ۾ امن قائم ڪرڻ کانسواءِ دنيا ۾ امن ممڪن نه آهي، دنيا ۾ امن قائم ڪرڻ مهذب ملڪن جي ذميواري آهي، علائقائي تعاون ۽ ڊيجيٽل اڪانومي وقت جي اهم ضرورت آهي، جيستائين اڪانومي جي ڊيجيٽلائيزيشن طرف نه وڌنداسين ا??ان ترقي جي ڊوڙ ۾ پٺتي رهجي وينداسين. اهڙن خيالن جو اظهار هن انسٽيٽيوٽ آف اسٽريٽجڪ اسٽڊيز ۾ چائنا ميڊيا گروپ جي اهتمام هيٺ ايس سي او جي حوالي ??ان ميڊيا ورڪشاپ کي خطاب ڪندي ڪيو. اطلاعات واري وفاقي و??ير ايس سي او ڪانفرنس منعقد ٿيڻ کان اڳ چائنا ميڊيا گروپ پاران ميڊيا ورڪشاپ منعقد ڪرڻ کي خوش آئنده قرار ڏيندي چيو ته شنگهائي فائيو کان شروع ٿيندڙ ايس سي او ۾ گذريل سال بيلاروس جي شموليت ??ان ان جي مستقل ميمبرن جو انگ 10 ٿي ويو آهي جهڙي طريقي ??ان ان فورم ۾ علائقائي مسئلن تي ڌيان ڏنو پيو وڃي، ساراهه جوڳو آهي. هن چيو ته پا??ستان ۾ شنگهائي تعاون تنظيم جي سربراهي اجلاس جو انعقاد هڪ اهڙي وقت ۾ ٿي رهيو آهي جڏهن ا??ان جي معيشت ترقي ڪري رهي آهي، معيشت جي حوالي ??ان روزانو سٺيون خبرون اچي رهيون آهن ۽ معاشي ترقي جا ثمر عوام تائين پهچڻ شروع ٿي ويا آهن. هن چيو ته ايس سي او جي پا??ستان ۾ انعقاد سان پا??ستان جي تشخص ۽ روشن مستقبل کي سگهه ملندي. اطلاعات واري وفاقي و??ير چيو ته آستانه ۾ گذريل ايس سي او جي موقعي تي ڪجهه معاهدن تي ا??ان صحيحون ڪيون، ان حوالي ??ان علائقائي تعاون ۾ دهشتگردي جي خاتمي ۽ تشدد جي خاتمي کي وڌيڪ اهميت حاصل آهي. هن چيو ته گذريل ڪجهه ڏهاڪن دوران پا??ستان دهشتگردي جي خاتمي جي تمام وڏي قيمت ادا ڪئي آهي. دهشتگردي جي خاتمي جي ڪوششن ۾ ا??ان جا 80 هزار ماڻهو شهيد ٿيا. اها قرباني رڳو پا??ستان جي لاءِ نه پر دنيا ۾ امن قائم ڪرڻ جي لاءِ ڏني و??ي، دنيا ۾ امن قائم ڪرڻ ۽ دهشتگردي جي خاتمي جي لاءِ پا??ستان وڏي قيمت ادا ڪئي آهي، دهشتگردي جي خاتمي جي حوالي ??ان ڪوششن ??ان خطي ۾ امن کي فروغ ملندو. موسمياتي تبديلي جي نقصانن جو ذڪر ڪندي اطلاعات واري وفاقي و??ير چيو ته مالياتي انضمام ۽ معاشي استحڪام ۾ ڪيترائي معاملا موسمياتي تبديلي ??ان واڳيل آهن، ا??ان کي پائيدار ترقي جي راهه ۾ موسمياتي تبديلي جو سڀ کان وڏو چئلينج درپيش آهي، ا??ان گڏيل قومن سميت هر فورم تي ان مسئلي کي اجاگر ڪيو آهي. هن چيو ته پا??ستان جو زهريلي گئسن جي اخراج ۾ حصو هڪ سيڪڙو کان به گهٽ آهي ۽ موسمياتي تبديلي جي نقصانن جو سڀ کان وڌيڪ ڪِيتو پا??ستان کي ڀوڳڻو پوي ٿو. موسمياتي تبديلي کي منهن ڏيڻ جي لاءِ علائقائي تعاون جي اهميت تي زور ڏيندي هن چيو ته ٻيا ملڪ موسمياتي تبديلي جي حوالي ??ان پنهنجو ڪردار ادا ڪن ته ا??ان موسمياتي تبديلي جي ايجنڊا تي بهتر طريقي ??ان ڪم ڪري سگهنداسين. هن چيو ته موسمياتي تبديلي جي حوالي ??ان جيتري آگاهي پيدا ڪئي وڃي ايتري گهٽ آهي. هن چيو ته ايس سي او سربراهي ڪانفرنس جي ايجنڊا تي جتي دهشتگردي جي خاتمي ۽ علائقائي سلامتي جي ايشوز تي ڳالهه ٿيندي، اتي موسمياتي تبديلي جي ايجنڊا پڻ غور هيٺ ايندي. هن چيو ته هن وقت ا??ان جي پائيدار ترقي کي سڀ کان وڌيڪ متاثر ڪندڙ مسئلو موسمياتي تبديلي آهي. حڪومت جو موسمياتي تبديلي تي وڏو فوڪس آهي، ا??ان سمجهون ٿا ته ان مسئلي کي منهن ڏيڻ جي لاءِ تعاون ۾ اضافو ٿيڻ گهرجي. موسمياتي تبديلي جي حوالي ??ان ا??ان پنهنجي ڪوششن کي تيز ڪريون ته ان ??ان نه رڳو پا??ستان پر ايس سي او جا ٻيا ميمبر ملڪ پڻ فائدو کڻي سگهندا. عالمي امن جي حوالي ??ان ڳالهائيندي اطلاعات واري وفاقي و??ير چيو ته ا??ان سدائين ايس سي او جي پليٽ فارم تي عالمي امن جي ڳالهه ڪئي آهي، آستانه ۾ ايس سي او جي گذريل اجلاس ۾ ا??ان فلسطين جي مسئلي تي زور ڏنو هو ۽ پنهنجو موقف پيش ڪيو هو ته وچ اوڀر ۾ امن قائم ڪرڻ کانسواءِ دنيا ۾ امن ممڪن نه آهي. هن چيو ته دنيا ۾ امن قائم ڪرڻ مهذب ملڪن جي ذميواري آهي. وچ اوڀر ۾ جيڪڏهن صورتحال اها ئي رهي ته دنيا کي ان جو نقصان ٿيندو. هن چيو ته دنيا کي اهو مڃڻو پوندو ته فلسطين ۾ باقاعده منصوبابندي تحت معصوم فلسطينين جي نسل ڪشيءَ ڪئي پئي وڃي، اسرائيل جنگي ڏوهن جو مرتڪب ٿي رهيو آهي، جنگ جي آڙ ۾ شهري آبادين، اسپتالن، ٻارن ۽ عورتن کي و??ئيٽ فاسفورس، بيلسٽڪ ميزائلن ??ان نشانو بڻايو پيو وڃي. هن چيو ته اهي ڪهڙا جنگي اصول آهن جنهن تحت اسرائيل وائيٽ فاسفورس ۽ منع ٿيل هٿيار استعمال ڪري فلسطينين جي نسل ڪشيءَ ڪري رهيو آهي؟ هن چيو ته فلسطين ۾ هڪ آٽسٽڪ ٻار کي به نشانو بڻايو ويو، ان ٻار جو ڪهڙو ڏوهه هو؟ ان ڪهڙي طرح اسرائيل جي سيڪيورٽي کي متاثر ڪيو هو؟ اطلاعات واري وفاقي و??ير چيو ته اسرائيل جنگي ڏوهن جو مرتڪب آهي ۽ اهو به نه ڏسي رهيو آهي ته هو ڪنهن اسپتال تي بمباري ڪري رهيو آهي ۽ ٻارن کي ماري رهيو آهي. اطلاعات واري وفاقي و??ير چيو ته پا??ستان ايس سي او جو ميمبر ملڪ هجڻ جي طور تي پنهنجي ذميواري سمجهندي اهي نقطا اجاگر ڪيا ته فلسطين ۾ نسل ڪشيءَ ڪئي پئي وڃي ۽ اسرائيل جنگي ڏوهن جو مرتڪب ٿي رهيو آهي، اسرائيل جو احتساب ٿيڻ گهرجي. اطلاعات واري وفاقي و??ير چيو ته جڏهن ا??ان امن ۽ سلامتي جي ڳالهه ڪريون ٿا ته ڇا اهو ممڪن آهي ته ا??ان کان ڪجهه پري نسل ڪشيءَ جي مهم هلي رهي هجي، جنگي ڏوهه ٿي رهيا آهن ۽ انهن جنگي ڏوهن ۾ ملوث ملڪ جو احتساب به نه ٿئي ۽ امن قائم ٿي وڃي؟ هن چيو ته اهو تمام وڏو ايشو آهي جنهن کي حل ٿيڻ گهرجي. ا??ان ايس سي او ۽ گڏيل قومن جي فورمز تي فلسطين جي معاملي تي موثر ۽ زوردار آواز اٿاريو آهي. فلسطين جي معاملي تي ا??ان جو واضح موقف آهي، ا??ان 1967ع کان اڳ جي فلسطيني سرحدن کي تسليم ڪريون ٿا جنهن جي گادي و??رو شهر القدس الشريف هجي. هن سوال ڪيو ته وچ اوڀر ۾ امن کانسواءِ جڏهن دنيا ۾ امن قائم نه ٿو ٿي سگهي ته پوءِ علائقائي سلامتي ۽ تعاون ڪيئن اڳتي وڌندو؟ مالياتي انضمام ۽ معاشي تعاون جي ضرورت تي زور ڏيندي اطلاعات واري وفاقي و??ير چيو ته پا??ستان جا معاشي انگ اکر بهتر ٿيا آهن، پا??ستان ۾ واپار ۽ سيڙپڪاري ۾ اضافو ٿيو آهي. پا??ستان جي هڪ اسٽريٽجڪ جاگرافيائي بيهڪ آهي جيڪا ا??ان کي پنهنجي پا??يسري ملڪن، علائقائي پارٽنرز ۽ وچ اوڀر ??ان واپار جو موقعو فراهم ڪري ٿي. هن چيو ته ا??ان وٽ ڪراچي ۽ گوادر جون بندرگاهون موجود آهن، زميني رستا آهن، جتي ا??ان ٻين ايشوز جي ڳالهه ڪريون ٿا اتي تمام اهم آهي ته ا??ان ميمبر ملڪن جي وچ ۾ سيڙپڪاري، واپار ۽ علائقائي تعاون کي وڌائڻ جي لاءِ وڌيڪ مالياتي انضمام ۽ معاشي تعاون تي زور ڏيون. هن چيو ته پا??ستان کي هلندڙ مالي سال جي پهرين ٽه ماهي ۾ 8.8 ارب ڊالر مٽاسٽا جو ناڻو موصول ٿيو جيڪو هڪ رڪارڊ آهي. ا??ان جي مٽاسٽا جي ناڻي ۾ ايترو اضافو اڳ ۾ ڪڏهن به نه ٿيو. هن چيو ته ا??ان جو آءِ ايم ايف پروگرام 7 ارب ڊالر جو آهي ۽ ٽن مهينن جو مٽاسٽا جو ناڻو 8.8 ارب ڊالر آهي. وفاقي و??ير چيو ته چين، سعودي عرب ۽ گڏيل عرب امارات آءِ ايم ايف پروگرام ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو. هن چيو ته مالياتي انضمام، معاشي تعاون ۽ واپار ۽ سيڙپڪاري کي وڌائڻ جي ضرورت آهي. پا??ستان جي 68 سيڪڙو آبادي نوجوانن تي ٻڌل آهي، ا??ان وٽ دنيا جو ٻيو وڏو انگ فري لانسرز جو آهي. هن چيو ته ا??ان جو ٽيڪنالاجي جو شعبو اڳتي وڌي رهيو آهي. اطلاعات واري وفاقي و??ير چيو ته اڳتي وڌڻ جي لاءِ علائقائي تعاون ۽ ڊيجيٽل اڪانومي ضروري آهي، جيستائين اڪانومي جي ڊيجيٽلائيزيشن طرف نه وڌنداسين ا??ان ترقي جي ڊوڙ ۾ پٺتي رهجي وينداسين. هن چيو ته ا??ان ايف بي آر جي ڊيجيٽلائيزيشن تي ڪم شروع ڪيو، تمام گهٽ وقت ۾ ٽيڪس فائي??رز جو انگ ٻيڻو ٿي ويو آهي. هن چيو ته پا?? ۾ تعاون ۽ رابطي جي فروغ جي لاءِ مالياتي انضمام ۽ ڊيجيٽل اڪانومي جو وڏو اهم ڪردار آهي، اهڙا ملڪ جيڪي ڊيجيٽل ڊومين ۾ وڌيڪ مهارت رکن ٿا، ا??ان انهن ??ان وڌيڪ حصيداري ڪري سگهون ٿا، سنگل يونيفائيڊ نظام يعني ڊيجيٽل اسپيس سمورن ملڪن کي ميسر هجڻ گهرجي ۽ ڊيجيٽل اڪانومي جو اهڙو پليٽ فارم آڻڻ جي ضرورت آهي جنهن ??ان سمورا ملڪ فائدو کڻي سگهن. هن چيو ته پا??ستان ۾ بي پناهه موقعا موجود آهن، ا??ان جي مٽاسٽا جي ناڻي ۾ اضافو ٿيو آهي، ترقي يافته ملڪن جي ڀيٽ ۾ ا??ان جو پاليسي ريٽ هيٺ آيو آهي، ا??ان جو آءِ ٽي ايڪسپورٽس 3.2 بلين ڊالر تي آهي، مجموعي روانگي و??پار ۾ 14 سيڪڙو اضافو ٿيو آهي، معاشي انگ اکر بهتر ٿي رهيا آهن، اهي سموريون شيون علائقائي تعاون کانسواءِ ممڪن نه هيون. هن چيو ته دوست ملڪن ??ان تعاون ۽ معاهدن کانسواءِ واپار ۽ سيڙپڪاري ۾ اضافو نه ٿو ٿي سگهي. بهتر ۽ روشن مستقبل جي لاءِ ضروري آهي ته ا??ان ڊيجيٽل اڪانومي طرف وڌون، ايس سي او ??ان ا??ان جو روشن مستقبل واڳيل آهي، ان کي وڌيڪ مستحڪم بڻائڻ جي ضرورت آهي. هڪ ذميوار ملڪ جي حيثيت ??ان ا??ان پنهنجو ڪردار جاري رکنداسين. هن چيو ته ثقافتي ۽ عوامي سطح تي مٽاسٽا ضروري آهي، ا??ان کي پنهنجي ڪلچر کي فروغ ڏيڻ جي ضرورت آهي. انشاءَ الله خطي جي عوام جي لاءِ خوشحالي آڻينداسين.
.jpg)